Jak rozpoznać prawdziwe perły?

Perły Swarovski – piękno, trwałość i innowacyjność

7 września, 2020

Swarovski – najczęściej zadawane pytania – część 1

15 października, 2020

9 września, 2020

Kategorie

PORADNIK

Tagi

Perły to kamienie ponadczasowe, eleganckie, szlachetne, od zawsze kojarzone z bogactwem. Cenione już w starożytnym Egipcie i Grecji, Rzymie, a także w Indiach i Persji, gdzie zdobiono nimi korony, pierścienie, broszki, a później także szaty kościelne oraz uroczyste szaty kobiece. Jednak na takie luksusy mogli sobie pozwolić tylko nieliczni. Ze względu na rzadkość ich występowania oraz trudności związane z ich wydobywaniem, uważano je za bardziej wartościowe niż złoto. Wartość pereł zależy od wielu aspektów, takich jak: wielkość, barwa, połysk, kształt, gładkość powierzchni, przezroczystość, a w przypadku zakupu większej ilości — na ich cenę wpływa również dopasowanie i podobieństwo każdej sztuki. Perły wykorzystuje się do tworzenia kolczyków, wisiorków, pierścionków, broszek, a także mniej standardowej biżuterii, akcesoriów oraz odzieży. Najbardziej cenione są perły okrągłe o pięknym połysku, które zdominowały rynek i często można je spotkać w postaci biżuterii wykonanej z samych pereł lub łączonej ze złotem i srebrem.
Biżuteria z pereł kradnie serca zarówno młodych, jak i dojrzałych kobiet, dlatego warto dowiedzieć się więcej o rodzajach pereł, ich pochodzeniu oraz metodach odróżniania ich od siebie, ponieważ wielu jubilerów stosuje różne nadużycia prowadzące do oszustwa osób nabywających. Najpopularniejszą międzynarodową skalą oceny jakości pereł stosowaną przez jubilerów jest klasyfikacja wykorzystująca oznaczenia: A, A+, AA, AA+ oraz AAA, gdzie perły oznaczone skalą AAA, mają najwyższą jakość. Na ocenę wpływa rozmiar, kształt, kolor, powierzchnia, połysk oraz grubość masy perłowej.

Rodzaje pereł

Perły dzielimy ze względu na pochodzenie, barwę oraz kształt:

Ze względu na pochodzenie rozróżniamy:

perły naturalne,
perły hodowane,
perły syntetyczne.

Ze względu na barwę rozróżniamy:

perły białe,
perły czarne,
perły brązowe,
perły niebieskie,
perły kremowe,
perły kremowo-różowe,
perły różowe,
perły fancy (plamiste),
perły kremowo-różowe fancy.

Ze względu na kształt rozróżniamy:

perły okrągłe, w kształcie kuli,
perły owalne, kształtem przypominające ziarenko ryżu,
perły barokowe, o nieregularnych kształtach,
perły połówkowe, jednostronnie płaskie, półwypukłe,
perły ćwiartkowe, owalne w trzech-czwartych i płaskie w jednej-czwartej,
perły w kształcie kropli,
perły w kształcie guzika, jednostronnie płaskie, lekko wypukłe,
perły w kształcie ziarna — drobne o asymetrycznym kształcie.

Jak powstają perły?

Perły naturalne, inaczej perły prawdziwe, to organiczne kamienie szlachetne, które są naturalnie wytwarzane wewnątrz muszli mięczaków perłorodnych zwanych perłopławami, zamieszkujących morza i oceany. Perła zbudowana jest z masy perłowej, tej samej, która wyściela wnętrze muszli mięczaka i składa się z węglanu wapnia i rogowatej substancji białkowej. Powstawanie pereł jest reakcją ochronną organizmu na ciało obce, które wnika do wnętrza muszli. Ich wyjątkowość wynika z faktu, iż powstanie prawdziwej perły jest niezwykle rzadkie. Na wiele tysięcy małż tylko jedna wytwarza perłę, dlatego ceniona jest ona bardziej niż złoto i w przeciwieństwie do innych kamieni szlachetnych, nie poddaje się jej obróbce mechanicznej, a w stanie naturalnym wykazuje ona piękny połysk. Co więcej, perłę można porównać do odcisku palca, ponieważ praktycznie nie istnieją dwa identyczne egzemplarze. Wielkość pereł jest bardzo różnorodna i waha się od 1 mm do około 15 mm średnicy. Ich barwa zależy od gatunku małży oraz rodzaju, jakości i temperatury wody, w jakiej żyje.

Oprócz pereł naturalnych, które powstają w małżach żyjących w wodach słonych, określanych jako perły słonowodne, spotykamy też perły powstające sporadycznie w ślimakach, a także w mięczakach słodkowodnych, określane jako perły słodkowodne. Niestety połowy rabunkowe akwenów wodnych doprowadziły do wyniszczenia małż słodkowodnych naturalnie wytwarzających perły.

Perły prawdziwe zużywają się i starzeją, co jest widoczne w etapach matowienia, pękania, łuszczenia się, a finalnie rozsypania w drobny proszek. Żywot perły naturalnej szacuje się na około 100-150 lat, lecz można spotkać okazy liczące nawet kilkaset lat. Wielokrotnie podejmowano próby w celu odnowienia pereł, głównie, aby przywrócić ich barwę i blask, jednak żadne metody nie odniosły zadowalających rezultatów.
Duże zainteresowanie prawdziwymi perłami oraz rzadkość ich występowania doprowadziła do powstania hodowli perłopławów, a w konsekwencji do rozwoju masowej produkcji pereł, które określa się jako perły hodowane. Ich powstawanie odbywa się poprzez kontrolowane przez człowieka wprowadzenie do wnętrza muszli odrobiny tkanki innego osobnika zwanego dawcą, zazwyczaj charakteryzującego się piękną masą perłową. Małż w celach ochronnych przed ciałem obcym, uruchamia system obronny i wytwarza masę perłową, formując perłę. W celu przyspieszenia tego procesu, w muszli umieszcza się jądro wielkości ziarenka piasku, wokół którego tworzona jest masa perłowa. Im mniejsze jądro, tym więcej miejsca pozostaje do budowy masy perłowej, która podnosi wartość perły. Hodowla małży produkujących perły jest bardzo pracochłonna, żmudna i wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia. Przeciętna farma hodująca około 50 tysięcy perłopławów, po średnim okresie powstawania perły trwającym około dwóch lat, uzyskuje około 40% pereł nadających się do produkcji biżuterii, z czego 10% kwalifikuje się na wysoką jakość.

Perły hodowane również dzielimy na perły słonowodne — inaczej perły morskie oraz słodkowodne — czyli hodowane w rzekach i jeziorach.

Hodowane perły słonowodne są rzadsze, piękniejsze i cenniejsze, a ich wydobycie jest znacznie trudniejsze. Najsłynniejsze z nich to perły Akoya hodowane
w Japonii osiągające od 2 do 10 mm, charakteryzują się one jasnymi odcieniami, perły Tahiti — inaczej perły francuskie, osiągające od 8 do 18 mm, zazwyczaj mienią się ciemnymi barwami oraz perły South Sea z Australii, mieniące się złotymi odcieniami, określane jako królowe pereł, jednak w Polsce są one jeszcze mało znane.

Hodowane perły słodkowodne są znacznie tańsze, a ich wydobycie jest mniej wymagające, dzięki czemu zyskały większą popularność. Dodatkową zaletą jest możliwość uzyskania kilku pereł z jednego małża. Wadą natomiast jest ich jakość, która jest znacznie niższa od pereł morskich, co wpływa na ich mniejszą atrakcyjność. W Polsce perły te występują w większości salonów jubilerskich.

Na wygląd perły wpływa nie tylko rodzaj wody, w której hodowane są małże, ale i jej temperatura. W zimnych wodach morskich perły rosną wolniej, lecz charakteryzują się większym połyskiem, natomiast perły z cieplejszych jezior i rzek powstają szybciej, lecz ich powierzchnia jest bardziej matowa.

Jak odróżnić perły naturalne od hodowanych?

Perły hodowane wyglądem bardzo przypominają perły naturalne, przez co bardzo ciężko jest je odróżnić, skupiając się tylko na ich wyglądzie zewnętrznym. W celu ich odróżnienia powstały jednak metody, dzięki którym istnieje możliwość odróżnienia jednych od drugich. Pierwsza z nich to metoda wglądu, polegająca na znalezieniu różnic w budowie wewnętrznej perły za pomocą promieni rentgenowskich. Dzięki zastosowaniu tej metody otrzymujemy wyniki, które pomagają nam sklasyfikować perłę:

[slider_produkt title="" category="perly1 " orderby="menu_order" order="ASC"]

Perła naturalna:

brak jądra wewnątrz perły,
wszystkie warstwy perły układają się w kręgi,
gładka powierzchnia,
niższa gęstość,
prześwietlany obraz jest sześciokątem utworzonym z czarnych punktów,
efektem zastosowania radiografii jest jasna plama,
ich przezroczystość powoduje zjawiska optyczne wywołujące połysk i grę barw,
naturalne perły rzucone na szklaną płytę z wysokości 70 cm odbijają się od niej na wysokość
30–40 cm.

Perła hodowana:

obecność jądra wewnątrz perły, które jest jaśniejsze od pozostałych warstw,
w przypadku bezjądrowych pereł, obecność niewielkiego obszaru pustego,
możliwa subtelna chropowatość powierzchni,
wyższa gęstość,
prześwietlany obraz jest czworobokiem utworzonym z czarnych punktów,
efektem zastosowania radiografii jest jasna plama, która jest wyraźnie odcięta od zewnętrznych warstw czarną linią graniczną.
perły hodowane rzucone na szklaną płytę z wysokości 70 cm odbijają się wyżej niż perły naturalne.

Mimo większej dostępności pereł hodowanych wciąż potrafią one kosztować bardzo dużo, a ich wartość uzależniona jest od jakości, na którą wpływa: wielkość, kształt, kolor, powierzchnia, połysk oraz grubość masy perłowej. W związku z popularnością oraz dużo łatwiejszym i szybszym powstawaniem pereł hodowanych początkiem XX wieku, niemal zaprzestano poszukiwań pereł naturalnych. Choć dziś na rynku można znaleźć pojedyncze egzemplarze, zazwyczaj są one znalezione przypadkiem przez rybaków podczas połowu małży i ślimaków. Większość z nich trafia w ręce domów aukcyjnych, a także firm kolekcjonerskich oraz skupujących antyki i trofea. Ich wartość jest jednak bardzo wysoka, wyceniana na miliony złotych. Rzadkość występowania pereł naturalnych, udoskonalanie metod tworzenia pereł hodowanych, a także rosnący popyt na perły do biżuterii sprawił, iż w 1926 roku Międzynarodowy Kongres Jubilerów w oparciu o wartość pereł hodowanych oraz trud ich hodowli uznał, że między perłami hodowanymi i naturalnymi nie ma żadnej różnicy w budowie i zyskały one również miano pereł prawdziwych.

Dziś niemal wszystkie sprzedawane na świecie perły do wyrobu biżuterii pochodzą z hodowli, która wymaga dużo czasu i doświadczenia, dlatego rynek zalewany jest przez coraz więcej odpowiedników imitujących perły prawdziwe. Niestety jubilerzy często wykorzystują niewiedzę klientów i określają swoją biżuterię, jakoby zdobiona była perłami prawdziwymi, dlatego warto zapoznać się z najpopularniejszymi imitacjami pereł, a także nauczyć się odróżniać je od prawdziwych.

Imitacje pereł

Oprócz pereł prawdziwych i hodowanych, na rynku spotykamy również ich imitacje, czyli perły syntetyczne, inaczej perły sztuczne. Perły syntetyczne przypominają wyglądem prawdziwe perły, lecz wykonane są zazwyczaj ze szkła, plastiku lub muszli i pokryte są emalią naśladującą powierzchnię pereł naturalnych. Istnieje wiele typów imitacji pereł:

perły z rybiego srebra, to szklane kulki pokryte zmielonymi łuskami ryby słodkowodnej z rodzaju karpia, które tworzą załamanie światła i połysk podobny do naturalnego,
perły Mabe, inaczej perły japońskie, są to sztuczne perły wyhodowane przez zasianie ziarna w muszli małża, następnie wycięcie go i zastąpienie jądra masą perłową,
perły Dugo powstałe z masy utworzonej z zębów manata — ssaka wodnego, zamieszkującego wody Ameryki Północnej i Południowej,
perły antylskie wykonane z masy perłowej ślimaka,
perły seashell, perły wykonane z muszli i masy perłowej, kształtowane w równe formy kropli i kulek o przeróżnych odcieniach,
perły Majorka, wykonane ze szkła, plastiku lub porcelany, pokryte emalią bizmutową oraz octanem celulozy — bardzo popularne w Polsce,
perły francuskie, to perły szklane pokryte żelatyną,
imitacje pereł różowych wyrabia się z muszli ślimaków i różowego korala,
imitacje pereł czarnych powstają przez polerowanie kulek hematytu.

Na rynku istnieją również jedyne w swoim rodzaju perły wykonane ze szkła kryształowego, produkowane przez światowej sławy austriacką firmę Swarovski, powstałą w 1885 roku. (Dowiedz się więcej o perłach marki Swarovski oraz poznaj 125-letnią historię tej firmy). Perły Swarovski, ze względu na wysoką jakość i podobieństwo do pereł naturalnych, najczęściej łączone są ze srebrem lub złotem. Wybierając półfabrykaty srebrne w postaci łańcuszka i zawieszki możemy stworzyć piękny naszyjnik z perłą. Aby stworzyć eleganckie srebrne kolczyki z perłą, wystarczy zamówić bigle angielskie do wklejania pereł. A zawieszka z czapką pozwoli nam stworzyć subtelny wisiorek z perłą, który po zawieszeniu na łańcuszku będzie idealnym dopełnieniem kolczyków. Hitem ostatnich sezonów stała się bransoletka z perełkami, którą bardzo łatwo możesz stworzyć poprzez nawleczenie pereł na elastyczną żyłkę, dodając ozdobne przekładki lub charmsy pomiędzy nimi. Decydując się na pierścionek z perłą, wystarczy wybrać gotową bazę i wkleić perełkę.

Poniżej prezentujemy kilka przykładów biżuterii z perłami Swarovskiego:

Jak odróżnić perły prawdziwe od imitacji?

Dynamicznie rosnąca popularność pereł, prowadzi do powstawania coraz to nowszych rozwiązań, które coraz bardziej przypominają perły prawdziwe, dlatego warto poznać kilka cech, które odróżniają perły prawdziwe od falsyfikatów.

Pierwsza z nich to rozmiar. Warto mieć na uwadze, że perły prawdziwe powstają wewnątrz muszli mięczaka, w związku z czym mają ograniczone możliwości wzrostu, przez co mogą osiągnąć maksymalnie 15 mm średnicy. Idąc tym tropem, jeśli perła jest większa niż 15 mm, najprawdopodobniej jest jej imitacją.
Druga cecha to kształt. Perły naturalne bardzo rzadko są idealnie okrągłe, jeśli nie widać różnicy gołym okiem, warto posłużyć się suwmiarką. Jeśli perła okaże się równa z każdego pomiaru, powinien pojawić się cień wątpliwości.
Trzecia cecha to powierzchnia. W perłach prawdziwych powierzchnia rzadko jest idealnie gładka, często zdarzają się widoczne delikatne pierścienie oraz inne niedoskonałości. Chropowatość można wyczuć poprzez potarcie dwóch pereł o siebie, jeśli perły będą idealnie gładkie, to będą się ślizgać, co będzie oznaką,
iż mamy do czynienia z imitacją.
Czwarta cecha to kolor, który rzadko jest jednolity. W perłach białych często przeplatają się odcienie różowe, żółte i niebieskie, a w perłach ciemnych, widoczne są przebłyski zielone, fioletowe i granatowe. Jeśli zauważymy inne zabarwienie w okolicach otworu, najprawdopodobniej nie jest to perła prawdziwa.
Piąta cecha to połysk. W perłach prawdziwych blask jest żywy, dzięki lekko widocznym przezroczystym warstwom jakby wydobywający się z głębi oraz odbijający naturalnie światło. W przypadku imitacji blask jest lekko przytłumiony, płytki i ciemny. Jednak różnice te są tak subtelne, że bez doświadczenia ciężko jest zauważyć takie odchylenia.
Szósta cecha to grubość masy perłowej, która obrosła wokół jądra. Jednak tę cechę można zbadać tylko i wyłącznie za pomocą promieni rentgenowskich.

Oprócz sześciu głównych różnic, które wpływają nie tylko na klasyfikację pereł, ale i na ich wycenę, warto jeszcze mieć na uwadze, że:

perły prawdziwe są ciężkie, wagą zbliżone do szkła lub marmuru,
perły prawdziwe są zimne i ogrzewają się od temperatury ciała podczas kontaktu ze skórą,
perły prawdziwe są elastyczne, po rzuceniu ich na płaską powierzchnię, odbijają się do połowy wysokości. Perły plastikowe odbijają się wyżej, a szklane niżej,
autentyczność perły można sprawdzić również poprzez zalanie jej wrzątkiem. Z takiego procesu perła prawdziwa wychodzi bez szwanku, a imitacja ulega uszkodzeniu.

W przypadku gdy kupujemy sznur pereł, bardzo ważną cechą jest ich podobieństwo, pod względem kształtu, rozmiaru, koloru i powierzchni. Perły prawdziwe zawsze mniej lub bardziej będą się od siebie różnić, natomiast imitacje będą identyczne. Decydując się na sznury, warto również zwrócić uwagę czy pomiędzy perłami znajdują się supełki. W przypadku pereł prawdziwych jest to popularną praktyką stosowaną w celu zapobiegania ocierania pereł o siebie, a także rozsypania, w razie zerwania. W sznurach z imitacjami raczej takich supełków nie znajdziemy, ponieważ wymagają one zbyt dużo pracy.

Innym przykładem jest zakup gotowej biżuterii z prawdziwymi perłami. Wysoka cena pereł sprawia, iż zazwyczaj łączy się je z elementami srebrnymi lub złotymi, więc jeśli zauważycie, że została ona wykończona jakimś innym, tanim metalem to sugeruje, iż perły nie są prawdziwe.

Ciekawostki o perłach

Legendy mówią, że perły to łzy aniołów, a perłopławy tworzące perły zapładniane były przez tęczę dotykającą oceanu.
Od wieków wierzono, że perła noszona przy sercu podsyca kobiecość, wspomaga płodność, ułatwia zajście w ciążę oraz chroni przed złym urokiem i klątwą.
W XVIII wieku w Chinach odkryto, że perła może powstać na ziarnku piasku umieszczonym w muszli małża, później jednak okazało się to mitem, gdyż mięczak był w stanie go usuwać poprzez zwiększenie produkcji śluzu.
Perłom przypisuje się ogromną moc leczniczą, postać sproszkowana podobno pomaga w leczeniu chorób serca i układu krążenia, a po rozpuszczeniu w soku
z cytryny lub w mleku, stosuje się ją na zaburzenia psychiczne.
Największe miejsca występowania pereł to zatoka Perska, zatoka Mannar, wybrzeża Morza Czerwonego, Madagaskaru, Birmy, Filipin, Północnej Australii, Haiti, Florydy, wody przybrzeżne Meksyku i Panamy, północnych wybrzeży Ameryki Południowej, a także wybrzeża Japonii — jednak w niektórych miejscach warunki połowów są bardzo trudne i niebezpieczne, a w niektórych kontrolowane przez inspektorów rządowych.
Znawcy pereł są w stanie określić ich pochodzenie na podstawie barwy i połysku.
W Polsce perły hodowano na Dolnym Śląsku w wieku XVI i XVII z sudeckich populacji małża perłoródki rzecznej, jednak gatunek ten jest obecnie uważany za wymarły.
Miara perły to gran, gdzie 1 gran = 0,05 g = 0,25 karata.
Najbardziej ceniona na świecie jest perła okrągła, a pod względem kolorystycznym najdroższe są perły różowe, potem kremowe, białe i czarne.
Oprócz pereł, wysoko ceniona jest również masa perłowa.
Otwory o średnicy 0,3 mm wierci się w miejscu wadliwym lub mniej estetycznym, usuwając niedoskonałość, a jeśli nie jest to możliwe, to usuwa się wadliwą część perły, a jej pozostałość sprzedaje jako półkule lub trzy-czwarte.
Często określa się perły hodowane jako perły hodowlane, jednak jest to błędne określenie, ponieważ hoduje się zwierzęta — w tym przypadku mięczaki,
a perły same w sobie są martwe.
Podobno kobiety o jasnej karnacji częściej wybierają perły różowe, a kobiety o ciemnych włosach preferują perły kremowe.
Klasyczny naszyjnik z samych pereł o długości 40 cm określa się kołnierzem, natomiast o długości 80 cm operą, naszyjnik z pereł o tym samym rozmiarze nosi nazwę garnituru, a naszyjnik z pereł z największą na środku i zmniejszającymi się na końcach nosi nazwę naszyjnik lub podziałka.

Perły od zawsze intrygowały i przyciągały uwagę poprzez swoje naturalne piękno, rzadkość występowania oraz magiczne moce, jakie im przypisywano już od czasów starożytnych. Pomimo iż obecnie wszystkie perły w światowym obiegu pochodzą z hodowli, nadal są uważane za symbol luksusu, bogactwa i ponadczasowego piękna. Perły w biżuterii dodają elegancji, podnoszą jej wartość i prestiż. Niestety wielu jubilerów i sprzedawców nie określa jasno czy perła jest imitacją, co jest wymagane według międzynarodowych norm, dlatego warto posiąść choć podstawową wiedzę i nauczyć się je odróżniać, lub być czujnym i doradzać się u zaufanych jubilerów oraz nabywać u renomowanych sprzedawców. SILVEXCRAFT jako producent, hurtownia oraz sklep z półfabrykatami do biżuterii oferuje najwyższej jakości komponenty oraz perły prawdziwe hodowane marki GAVBARI, dlatego zachęcamy do zapoznania się z ofertą oraz kontaktu w razie pytań lub niejasności.

Chcesz wiedzieć więcej?
Zapoznaj się z szeroką ofertą komponentów do biżuterii oraz usług jubilerskich firmy SILVEXCRAFT

Zainspiruj się przykładową biżuterią z perłami

Jeśli uważasz ten artykuł za wartościowy, polub nas na kanałach społecznościowych, podziel się z innymi lub skomentuj pod artykułem! Miłego dnia!